Кол арын
Бо болза кижи бүрүзү эдип-немеп шыдаар
ажык энциклопедия-дыр.
«Миллениум» марафону — шупту Википедияларга албан турар ужурлуг 1000 чүүлдү Тыва Википедияга бижиир азы чедир бижиир мөөрей-дир. Киржиринче шуптуңарны чалап тур бис.
Бо Википедияда 3816 чүүл бар.
Чаа чүүлдүң адын көзенекке бижиңер:
.jpg)
Англи дылда чурумалдың тайылбыры
Чурумалдың тайылбыры орус дылда.
Солун чүүл:
Хүреш аргалары
Ниитизи-биле тыва хүреште дыка хөй санныг аргалар бар. Тыва хүрештиң аргаларын янзы-бүрү хевирлерге кажан-даа чарып көрбээн, ынчалза-даа хоочун мөгелер болгаш бурунгу ашактар бир аргадан бир арганың хензиг-ле ылгалын эскерип билир болгаш мөгениң туружун хайгаарап тургаш, карак чивеш дээр аразында кандыг арганы ажыглаарын эндевес.
Тыва хүреште мөгелерниң ажыглап турар аргаларын адаанда допчулап бижээн.
Эътче кирбейн, хол бажынга хүрежип тургаш, хереглээр аргалар
- Чая тудары.
- Майгааш, чая тудары.
- Тевери.
- Катай кагары.
- Буттаары.
- Чан баштаары.
- Мундурары.
- Балдырлаары.
- Адак үзери.
- Шавыыры.
- Тырыкылаары.
- Күстүктүр шелери.
- Былдаары, хояры
Бо бүгү аргаларда кижи таарышкан-на чарыы-биле халдап болур. Мөгелер колдуунда-ла оң талазы-биле халдаар, а солагай таланың халдаашкыны ындыг кончуг делгереңгей эвес болгаш ол эң айыылдыг.
Эътке киир тутчуп алгаш ажыглаар аргалар
- Дөгээлээри.
- Дөңмектээри.
- Чартыктаары.
Төрүттүнген кижилер
- 2 сентябрь (1908) — Валентин Глушко, совет инженер, ракета техниказының эртемдени.
- 7 сентябрь (1941) — Зоя Намзырай, тыва шүлүкчү.
- 15 сентябрь (1918) — Кара-кыс Мунзук, ыраажы, шүлүкчү, шии артизи, театр ажылдакчызы.
- 20 сентябрь (1932) — Джордж Мартин, американ чогаалы-фантаст.
- 28 сентябрь (1963) — Роман Лудуп, тыва шүлүкчү, лама башкы.
Калган улус
- 16 сентябрь (2008) — Кемал Чапраз, турк журналист, чогaалчы.
- 28 сентябрь (2013) — Тургут Өзакман, турк депутат, юрист.
