Lepra
A lepra é unha enfermidade pouco contaxiosa producida polo bacilo Mycobacterium leprae, descuberto por Gerhard Armauer Hansen; en honra a este, denomínase tecnicamente enfermidade de Hansen.
A súa difusión é moi ampla, pero é máis frecuente nos países tropicais ou tépedos. Durante a Idade Media foi unha enfermidade moi difundida.
A última leprosería de Europa atópase en La Vall de Laguar, na provincia de Alacant, é o Sanatorio de San Francisco de Borja, máis coñecido como o Sanatorio de Fontilles.
A OMS proclamou o último domingo de xaneiro como o Día Mundial contra a Lepra, co obxectivo de crear conciencia sobre a enfermidade e reducir o estigma contra quen a padecen [1].
Patoxenia e inmunidade
[editar | editar a fonte]
A clínica do paciente depende da súa reacción inmune á bacteria. A bacteria produce citoquinas que inducen e median a activación macrofáxica e fagocitosis.
A semioloxía da lepra é función da reacción inmune do paciente, e pode tomar dúas formas: tuberculoide ou lepromatosa:
- a lepra tuberculoide, que produce grandes manchas hiperestésicas e máis tarde anestésicas,
- a lepra lepromatosa, que orixina grandes nódulos na pel (lepromas). A progresión das lesións é causa de grandes deformacións.
Os pacientes con lepra tuberculoide teñen unha forte reacción celular pero baixa humoral (baixa titulación de anticorpos): presentan polo tanto reacción positiva á lepromina. Os tecidos infectados tipicamente teñen moitos linfocitos e granulomas, pero relativamente poucas bacterias.
Na lepra lepromatosa aparecen numerosas máculas eritematosas, pápulas ou nódulos. Existe extensa destrución de tecidos, por exemplo da cartilaxe nasal e auricular, aparecendo en fases avanzadas a típica facies leonina. Tamén hai afectación difusa dos nervios periféricos con perdas sensoriais.
O tratamento da enfermidade, hoxe en día, varía entre seis meses e dous anos, segundo as formas, e baséase na administración de sulfonas.
Contaxio
[editar | editar a fonte]De persoa a persoa. É directo cando se transmite polas gotiñas de Flügge, polas secrecións e polo contacto coas dexeccións ou coas ulceracións dos leprosos. É indirecto cando se realiza por fómites (roupa ou obxectos que estean en contacto cos enfermos) ou por alimentos contaminados por moscas que levan nas súas patas os bacilos de Hansen.
Non resulta claro como se contaxia o xerme da lepra, con todo, o contacto próximo prolongado e o contacto doméstico son significativos. É probable que os xermes ingresen no organismo a través do nariz e posiblemente, a través de feridas na pel. Os xermes chegan ao aire a través das secrecións nasais de pacientes lepromatosos sen tratamento.
A prevalencia da lepra
[editar | editar a fonte]En todo o mundo, o número de casos diminúe progresivamente pero chegou a cifras superiores a 200.000 novos casos de lepra no primeiro trimestre de 2010, fronte ós case 250.000 do mesmo período do ano anterior [2]. Os países con maior número de enfermos, con diferenza, foron a India e o Brasil, con 133.717 e 37.610 casos respectivamente.
En Europa non representa un problema de saúde pública pola leve incidencia que presenta. En España houbo 18 novos casos en 2010 e 26 casos en 2009, tendo presente que, destes casos, 14 -deles 6 brasileiros- e 22, respectivamente, eran persoas procedentes doutros países.
A Fundación Fontilles (de Valencia) publica anualmente os datos da prevalencia da lepra en España. En 2024, notificáronse catro casos novos (1 en Andalucía, 1 nas Canarias, 1 en Cataluña e 1 en Madrid), estando en tratamento a finais deste ano dez persoas. En 2023 houbo seis casos novos casos e 16 persoas en tratamento, unha delas en Galicia.[3]
A lepra en Galicia
[editar | editar a fonte]Os enfermos de lepra recibiron en Galicia as denominacións populares de bafú[4] e, sobre todo, gafo e variantes (gafento, gafoso). A propia enfermidade recibía os nomes de gafea, gafedade e gafeira, termos tamén aplicados por extensión ós enfermos de tiña ou sarna ou mesmo á simple sucidade; tamén se chamaba mal de san Lázaro, e lazarosos os enfermos. En Pontevedra, o nome do río dos Gafos procede dun antigo hospital que existía na súa beira.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Día Mundial Contra la Lepra" (en castelán). Consultado o 28.11.2022.
- ↑ 211.903 e 244.796 casos, respectivamente.
- ↑ "La enfermedad de la lepra alcanza 182.815 nuevos casos en 2023, un 5% más que el año anterior" (en castelán). Consultado o 24.07.2025..
- ↑ Denominación quitada de distintos autores no Dicionario de Dicionarios.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Outros artigos
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA.: Microbiología Médica 5ª ed., Ed. Elsevier-Mosby
- Rodríguez, E., Díaz, O. e Hernández, G.: "Vigilancia de la lepra. Situación en el mundo y en España, 2010", no Boletín Epidemiológico Semanal, nº 21, 2010.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Información sobre diagnóstico e tratamento da Lepra na Argentina facilitada polo Hospital Nacional Dr. Baldomero Sommer Arquivado 03 de agosto de 2018 en Wayback Machine..
 |
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Lepra |
